Mga Kontemporaryong Peministang Teorya
Ang mga kababaihan
ay matagal nang tinitingnan pababa ng karamihan sa lipunan, mula noon hanggang
ngayon at kahit saan mang parte ng mundo ay ganito ang nararanasan ng karamihan
sa mga kababaihan. Kawalan ng katarungan at dangal ang nararamdaman ng mga
kababaihan sa tuwing sila ay nakakaranas ng hindi pantay na pagtrato sakanila,
sa loob o labas man ng bahay. Dahil rito ay umusbong ang Peminismo noong ika 19
na siglo, ang nagsimula nito ay si Wilhelmina Drucker na nabuhay noon 1847 hanggang sa namatay ito noon 1925. Siya ay isang politico,
manunulat, at isang aktibista para sa kapayapaan na lumaban para sa pantay na
karapatan sa pamamagitan ng mga political at peministang mga organisasyon na
kanyang itinatag. Noong mga taong 1917 hanggang 1919, nakamit niya ang tagumpay
at nakalaya mula sa paghihirap ang mga kababaihan.
Ang peminismo ay ang pagtitipon
ng mga kilusan at mga kaisipan na layunin ang magtakda, magtatag, at
maipagtanggol ang pantay na pampulitika, pangkabuhayan, pangkultural, at
panlipunang mga karapatan para sa mga kababaihan. Nabibilang dito ang
pagtatatag ng pantay na mga pagkakataon para sa mga kababaihan sa edukasyon at
sa paghahanap-buhay. Ang isang peminista ay tumataguyod o sumusuporta sa mga
karapatan at sa pagkakapantay-pantay ng mga kababaihan.
Ang mga Basikong
teoretikal na mga katanungan:
Ang unang
katanungan patungo sa pagaaral ng peminismo ay: Paano na ang kalagayan ng mga
kababaihan? Nasaan na sila sa mga kaganapan sa lipunan? Kung wala man sila sa
mga ito, bakit? Kung naroroon ang mga ito, ano ang kanilang mga tungkulin?
Paano nga ba nila nararanasan ang mga sitwasyong nakapaloob rito? Paano sila
nakakaambag sa lipunan? At ano ang ibig sabihin nito para sa kanila?
Sa haba haba ng
panahon ay nasagot na ang ilan sa mga ito. Nakikita ang mga kababaihan sa mga
kaganapan sa lipunan at kung wala man sila rito, ay hindi dahil sa wala silang
abilidad upang magawa ang mga dapat na kanilang gawin o di kaya’t hindi sila
interesado, kundi dahil mayroong mas malakas na pwerse na kumukontrol sa kanila
upang hindi mapabilang at makilahok sa mga gawain sa lipunan. Kung saan man
sila natatagpuan na gumagawa ay hindi nila talaga ginagawa ang kung ano ang inaasahan
nilang magawa ayon sa opinyon ng nakararami sa lipunan. Tunay ngang parehas
mayroong ambag ang kalalakihan at kababaihan sa mga institusyon sa lipunan,
talagang hindi lang nakikita ang mga kababaihan at ang mga ambag at naitutulong
nito rito. Para bang ang kababaihan ay pinipili talagang hindi makita sa mga
ginagawa nito, dahil dito, isa itong tagapagpahiwatig ng hindi pantay na
pagtrato sa parehong sekswalidad na mayroon sa lipunan.
Ang pangalawang
katanungan naman ay nagpapaliwanag kung bakit ganito na nga ang naging
sitwasyon ng mga kababaihan sa mga lipunan sa iba’t ibang parte man ng mundo. Sa
pagtatangkang sagutin ng peminismo ang mga katanungang ito ay nakabuo ito ng
teorya na mayroong pandaigdigang kahalagahan sa sosyolohiya.
Ang pangatlong
tanong naman para sa lahat ng mga peminista ay, Paano mababago ang mga pananaw
at kalagayan ng mga kababaihang ito sa lipunang kanilang ginagalawan? Paano
magiging pantay pantay ang lahat?
Ngunit sa paglipas
ng panahon, parami na ng parami ang mga peminista, dahil dito ay mayroong isa
pang tanong upang gabayan ang mga ito sa paggawa ng mga teoretikal na sulatin:
Paano naman ang mga pagkakaiba iba ng mga kababaihan? TInatawag ang tanong na
ito bilang Feminism’s qualifying question
dahil nagtutungo ito sa konklusyon na ang hindi pagpansin, ang hindi pantay na
pagtrato at ang kaibahan ng mga ambag sa lipunan kumpara sa mga ginagawa ng mga
kalalakihan, ang nakakaapekto raw rito ay kung ano ang lokasyon ng isang
kababaihan sa lipunan nito (ang kanyang social
class, lahi, edad, kung sino ang
pinipili nitong makarelasyon, ang sibil na estado nito, relihiyon, etniko, at
ang lugar sa mundo)
Ang mga tanong na
ito ukol sa peminismo ay makakapagsindi ng ating mga kamalayan sa pagiintindi
ng mundo at magrebolusyon laban sa mga tunay na dahilan ng hindi pantay na
pagtrato sa mga kasarian. Ang mga katanungang ito ay magtutungo sa atin sa kung
saan nga ba nanggaling ang mga kaalaman natin ukol sa mga ito, sa kung sino ang
nagkokontrol sa mga mekanismo sa lipunan upang maging ganito ang sitwasyon ng
mga kababaihan—at ito ang mga “masters”
o ang mga kalalakihan. Kung saan kanilang hinulma na sila ang dapat na bida sa
istorya ng mundo, at tayo lamang ang mga sidekick
nila kahit na tayo ay nakakaambag rin naman upang mapanatili at makagawa muli
ng mga bagong kaalaman sa mga lipunang ating kinabibilangan.
Ang pagsipat sa
peminismo ay hindi lang upang maintindihan ang mga kaalamang ito na ipinakain
at isunuksok sa ating mga isipin, kundi upang hamunin ito sa mga makatotohanang
kaganapan at mga ambag at dapat na pagtatrato sa mga kababaihan sa isang
lipunan. Layunin nitong makapag decode ng mga kaalaman na ito upang mapalitan
ang alin sa mga ito at makagawa ng mga panibagong kaalaman na itatanim rin
natin sa lipunan upang mamulat na ang lahat ng tao – lalo na ang mga
kalalakihan – na dapat ay mayroong pantay na karapatan ang mga kalalakihan at
mga kababaihan.
ANG MGA
KONTEMPORARYONG PEMINISTANG TEORYA
Gender Difference
Ang Gender Difference ay mayroong tatlong
anyo: Cultural Feminism, kung saan isinasaad rito ang kakayahan at halaga ng mga
kababaihan,; explanatory theories,
kung saan ginagalugad nito ang mga posibleng sanhi ng gender difference; at ang phenomenological
at existential theories, kung
saan tinitingnan nito ang mga implikasyon sa kung papaano nagiging ‘others’ ang mga kababaihan. Ang teoryang
ito ay hindi madaling mabago.
Cultural Feminism
Nalaman ng mga tao
ang Gender Difference dahil sa kung paano hinulma ng mga kalalakihan ang
kaisipan ng lahat ng tao sa lipunan na ang mga kababaihan ang mas nakabababang
anyo kumpara sa kanila. Nguni tang argumentong iyon ay gustong ibasura ng mga
first-wave feminists, sila ang nagisip ng cultural feminism, kung saan ito ang
pagpupuri sa mga positibong katangian ng personalidad ng mga kababaihan. Ang
mga naung teorista ukol rito ay sina Jane Addams at Charlotte Perkins Gilman
kung mamumuno upang maging balanse ang paggawa ng mga desisyon ukol sa lipunan
at mabalanse rin nila ang mga katangian ng mga lalaki upang maayos ang mga
kaguluhan sa lipunan.
Explanatory
Theories
Ito naman ang
teorya na sinimulan ng sosyolohista at pemistang si Alice Rossi kung saan ang
sanhi raw ng gender difference sa lipunan ay dahil sa bayolohikal,
institusyonal na mga ganap, at pakikisalamuha sa iba. Ayon kay Rossi, mayroong
pagkakaiba ang mga babae at lalaki dahil sa bayolohikal na komposisyon nito at
kung paanong ang mga komposisyon na ito ay naisasagawa dahil sa ito ang
sinasabi ng kanilang mga katawan na gawin. Ayon pa kay Rossi, upang mabago raw
ang mga papel ng mga tao sa lipunan ay kailangang mabago ang mga sosyokultural
na gawain sa pamamagitan ng pagturo ng kultura rito.
Institutional
explanations
Isinasaad rito na
mayroong pagkakaiba sa mga gawi ng mga kasarian ay dahil sa mga laging ginagawa
ng mga kababaihan at kalalakihan sa isang institusyon. Kung saan, ang mga babae
raw ang nagiging iba sa mga lalaki ay dahil lagi raw itong nakikitang
nagtatrabaho sa bahay, nagaalaga sa mga anak at sa asawa nito; ito raw ay
nagtatrabaho lamang sa bahay.
Existential and
Phenomenological Analyses
Ang temang ito at
nagsimula dahil sa gawa eksistensyal na pagsusuri ni Simone de Beauvoir sa The Second Sex kung saan ang mga babae
ay minamaliit at tinitingnan ng lipunan at mga kalalakihan bilang ‘The Other’. Sa
mundo kung saan ang mga lalake ang mga lumikha rito at sa mga kaisipang umiikot
rito ay dahil dito, sa isipan ng mga kalalakihan sial ang paksa, sila ang dapat
na pagtuunan ng pansin at sila ang maging basehan ng mundo sa mga pagtingin
nito at kung paano ito bibigyang kahulugan. Sa ganitong lipunan, napipilitang
maisip at maramdaman ng mga kababaihan na sila lamang ay isang ‘other’, isang taong
tinatrato na parang bagay lamang. Kung saan makakaalis lamang raw ang mga
kababaihan sa kaisipang ito ay kung sila ay gumawa at maglinang ng kanilang
kamalayan at kultura na sa kanila lamang ayon sa Pransyang psychoanalytic na
feministang sina Helene Cixous at Luce Irigaray.
Marami pang uri ng
kontemporaryong teorya ukol sa peminismo tulad na lamang nga gender inequality
kung saan mayroon itong apat na tema: (1) Ang klase lugar at tayo sa lipunan
kung nasaan ang mga kababaihan at kalalakihan ay hindi pantay, ang mga
kababaihan ay mayroong mas kakaunting natatanggap na materyal na mga kagamitan,
social status, kapangyarihan at mga oportunidad para sa pansariling paglinang
kumpara sa mga kalalakihan ; (2) Nang dahil sa hindi pantay na pagtratong ito
ay nagkakaroon na rin ng pagkakaiba sa kung paano naisasaayos at naipepwesto
ang mga tao sa isang lipunan.; (3) ang lahat ng tao sa mundo ay nagnanais na
maranasan ang tunay na kalayaan upang sa paghanap nito ng kanyang sarili upang
ito ay makibagay sa mga kahirapan ng mga sitwasyong kakaharapin nito. Ang mga
kababaihan ay mayroong mas mababang pagtingin sa kanyang sarili kumpara sa mga
lalaki.; (4) Pinaniniwalaan na ang lahat ng mga
teorya ukol sa inequality, babae man o lalake ay kayang makibagay sa
egalitaryong lipunan. Dahil rito, sinasabi sa teoryang ito na mayroong
posibilidad upang mabago ang lahat.
Marami ang mga
inequalities sa mundo, sa modernong panahon, hindi lang babae at lalake ang
mayroong hindi pantay na pagtingin, pati na rin sa iba pang batayan, tulad na
lamang ng edad, etniko, kulay ng balat, estado sa buhay at iba pa. Napaka rami
ring mga mekanismo upang malabanan ang mga inequalities na ito ngunit, hindi sa
lahat ng panahon ay malalabanan ito ng mga tao. Kailangan ng pagbabago,
kailangang magbago. Dahil kung lahat tayo ay nagtatago lamang sa mga maskara at
sa mga kalasag na akala nating matibay, ay hindi mareresolba ang problema,
magpapatuloy at magpapatuloy lamang sa pagbato sa iyo, kung ano man ang iyong
pinoproblema, ng mga problemang iyong tatakbuhan at tatakbuhan. Ang tanong na
nga lang ay, HANDA KA NA BANG MAGBAGO?
Comments
Post a Comment